Spółka komandytowa
Spółka komandytowa jest spółką osobową, która może zostać założona z inicjatywy przynajmniej dwóch osób (fizycznych i/lub prawnych). Jedna z nich pełni rolę komandytariusza, a druga komplementariusza.
Ten typ spółki powołuje się szczególnie wtedy, kiedy wspólną działalność gospodarczą chcą prowadzić osoby nie dysponujące wystarczającymi środkami finansowymi (chociaż są gotowe ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki) z osobami, które dysponując odpowiednim kapitałem, chcą uczestniczyć w zyskach spółki komandytowej, unikając przy tym konieczności ponoszenia nieograniczonej odpowiedzialności za długi tej spółki. Komplementariusze prowadzą sprawy spółki komandytowej oraz reprezentują spółkę na zewnątrz, a także odpowiadają za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swym majątkiem, natomiast komandytariusze ponoszą ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej. Podobnie jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, nie można wyłączyć jednego ze wspólników z udziału w zyskach generowanych przez spółkę, można natomiast wyłączyć niektórych wspólników z udziału w stratach.
Do podstawowych atutów tego rodzaju spółki należy fakt, że spółka komandytowa (inaczej niż w przypadku spółki z o.o.) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych – CIT. Dochody osób fizycznych będących wspólnikami spółki komandytowej podlegają opodatkowaniu jedynie podatkiem dochodowym od osób fizycznych – PIT. Jednakże spółka komandytowa jest zobowiązana prowadzić księgi rachunkowe.
W spółce komandytowej nie występuje pojęcie kapitału zakładowego, wymaga się natomiast określenia sumy komandytowej. Suma komandytowa często mylona jest z kapitałem wniesionym do spółki przez komandytariusza, ale to błąd. Suma komandytowa to abstrakcyjna kwota określona dowolnie przez wspólników spółki w drodze porozumienia. Wysokość sumy komandytowej stanowi górną granicę odpowiedzialności komandytariusza za długi spółki komandytowej.
Spółka komandytowa zakładana jest zazwyczaj w celu realizacji przedsięwzięć, w których uczestniczą podmioty o odmiennym poziomie zaangażowania w bieżące sprawy spółki oraz o odmiennych możliwościach finansowych. Bardzo często wspólnikami spółki komandytowej są jednocześnie osoby fizyczne oraz prawne – np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z takiej możliwości korzystają osoby zakładające spółkę z o.o. sp. komandytową. Przy odpowiednio wysokich obrotach i odpowiedniej konstrukcji umowy spółki, spółka komandytowa może okazać się finansowo korzystniejsza dla wspólników od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Na podobnej zasadzie, jak w spółce z o.o. w organizacji, w której za jej zobowiązania solidarnie odpowiadają sp. z o.o. i osoby działające w jej imieniu, tak w spółce komandytowej przed wpisem do KRS (czyli na etapie podpisania umowy spółki) wszyscy wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej. Natomiast spółka z o.o. w organizacji może już zawierać umowę spółki komandytowej.
O ile wspólnicy w umowie spółki komandytowej nie ustalili inaczej, spółka komandytowa kończy swój byt prawny po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, na koniec którego wykreśla się ją z rejestru przedsiębiorców.
Spółka z o.o. spółka komandytowa
Coraz bardziej popularną formą prowadzenia biznesu staje się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (sp. z o.o. sp. k.), w której komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a komandytariuszem – wspólnik tej spółki z o.o. lub też inna osoba fizyczna. Według k.s.h. prawo reprezentacji spółki z o.o. sp. komandytowej przysługuje tylko komplementariuszom. Jeśli umowa spółki nie zawiera innych ustaleń, komandytariusz nie ma obowiązku prowadzenia spraw spółki z o.o sp. komandytowej.
Spółka z o.o. spółka k. stanowi połączenie dwóch rodzajów spółek pozwalające na optymalizację podatkową przy odpowiedniej wysokości obrotów. Podstawową rolą spółki z o.o. jest w takim układzie reprezentacja, zarządzanie i administracja spółką z o.o. sp. komandytową, a nie wytwarzanie zysku – po to, aby uniknąć podatku CIT. To spółka z o.o. sp. komandytowa powinna generować zysk.
Zalety spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako komplementariusza
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako komplementariusz spółki komandytowej, zarządzając spółką k. i ją reprezentując staje się tym wspólnikiem spółki komandytowej, który odpowiada za jej zobowiązania bez ograniczeń. W takim modelu spółka z o.o. nie jest nastawiona na wypracowywanie zysków, które powinny pozostawać w spółce komandytowej, podlegając mniejszemu opodatkowaniu. To od zapisów umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej będzie zależeć, w jakim stopniu zysk zostanie podzielony pomiędzy komandytariuszy spółki (a więc najczęściej osoby fizyczne), a w jakiej części przypadnie komplementariuszowi (czyli często spółce z o.o.). Warto wspomnieć, że często to wspólnik spółki z o.o. staje się komandytariuszem spółki z o.o. sp. k., w której rolę komplementariusza pełni ta sama spółka z o.o. Korzyści z takiego rozwiązania są następujące: niższe opodatkowanie i ryzyko odpowiedzialności za zobowiązania niemal na poziomie spółki z o.o. (komandytariusz spółki komandytowej w przypadku niepowodzeń może także stracić sumę komandytową).
Do wad spółki z o.o. spółki komandytowej można zaliczyć podwójne koszty rejestracji (2×600 zł), ponieważ najpierw należy zarejestrować spółkę z o.o., a następnie spółkę komandytową z udziałem tej spółki z o.o. (oczywiście nie ma mowy o podwójnej rejestracji w sytuacji przekształcania już funkcjonującej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę z o.o. spółkę komandytową). Kolejne wydatki generuje konieczność prowadzenia odrębnej księgowości dla obydwu spółek z osobna. Także opłaty notarialne, jak i opłaty związane ze zmianami w KRS to dodatkowe koszty. Dodatkowo, jeżeli komandytariuszem spółki z o.o. sp. k. jest osoba fizyczna, to musi ona odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Należy jednak podkreślić, że przy odpowiednio wysokich obrotach takiej spółki, a także, co bardzo ważne, przy odpowiednim podziale zysków (np. 5% udział spółki z o.o. i 95% udział komandytariusza/y) dodatkowe koszty generowane przez formę organizacyjną spółki z o.o. spółki komandytowej zostaną wynagrodzone poprzez korzyści płynące z optymalizacji podatkowej.
Należy także dodać, że prezes zarządu spółki z o.o. nie staje się automatycznie prezesem zarządu spółki z o.o. sp. k., choć w istocie pełni on taką realną funkcję. Oficjalnie, w KRS, wspólnikiem reprezentującym spółkę komandytową będzie jej komplementariusz, czyli w takim przypadku spółka z o.o.
